Kredi Derecelendirme Nedir? Notu Ne Anlama Gelir?

Bir bireyin, firmanın ya da ülkenin kredi bilgileri baz alınarak hazırlanan ve istatiksel analizler neticesi tespit edilen kredi itibarını gösteren nedene kredi derecelendirme adı verilmektedir.

Kredi Derecelendirme Nedir?

Bir borçlunun ya da borçlu olması muhtemel olan bir bireyin, tam manasıyla borcu geri ödeme sürecinin değerlendirilmesi ve analiz edilmesine kredi derecelendirme adı verilmektedir. Kredi derecelendirme prosedürü alacağı olan banka, şahıs ya da kurumlar amacıyla bir nevi ödenecek miktarın ödeme süresi, ödenme olsılığı ve ödenme biçimi gibi ayrıntıların belirlenmesi noktasında lüzumlu olan bir prosedürdür.

Kredi derecelendirmesi, şahıs, firma ve ülke bazında yapılan bir hesaplama prosedürüdür. Bu prosedür tarafında kredi derecelendirme prosedürüne tesir eden etkenler; faiz oranı, krediyi geri ödeyebilme yeteneği, borç bilgi kapasitesi vb. unsurlardır. Birey bazında olabileceği gibi firma ve şirket bazında da gerçekleştirilebilen kredi derecelendirme, bilhassa yatırımcılar yönünden lüzumtiğince mühim bir unsurdur. Firma ve şirket bazında mühim görülen nokta ise derecelendirme prosedürünün belirli kurum ve kuruluşlar doğrultusunda gerçekleştirilmesidir. Bu kurum ve kuruluşlar şu şekildedir:

Standard & Poor’s,
Moody’s
Fitch Ratings

Sözü edilen kuruluşlar doğrultusunda lüzumlu derecelendirme prosedür ve analizleri gerçekleştirilerek belli bir ortalama ortamında bilgiler açıklanmaktadır. Birey ve firma unsurlarından sonra göze çarpan bir başka mühim etken ise hiç şüphesiz ülke bazında gerçekleşen bir kredi derecelendirme prosedürüdir. Bu prosedür tarafında yabancı bir ülkede gerçekleştirilmesi plan edilen bir yatırım adına lüzumlu varsayım prosedürleri gerçekleştirilir ve kredi derecelendirmesi prosedürü uygulanır. Ülke bazında gerçekleşen kredi derecelendirme prosedürü amacıyla politik bazda bir derecelendirme prosedüründen söz etmek de olası olacaktır.

Kredi derecelendirme prosedürü amacıyla lüzumlu olan hesaplamayı yapmak adına mali prosedürüş ve borçların incelenmesi derecelendirme prosedürünün sıhhatli netice vermesi yönünden lüzumtiğince büyük ehemmiyet arz etmektedir. Hesaplama esnasında ve analizler noktasında ne kadar ince ve detaylı davranılırsa kredi derecelendirmesi noktasında o kadar sıhhatli netice alınması muhtemel olacaktır.

Kredi Derecelendirme Hangi Amaçla Kullanılır?
Asli olarak borç noktasında bir hesaplama ve analiz prosedürü olarak kabul edilen kredi derecelendirme prosedürü, borcun geri ödenmesi noktasında lüzumsinim duyulan bütün ayrıntıları gözler önüne seren bir sistemdir. Kredi derecelendirme prosedürü fazlalıkla borçlar noktasında, alacak ve verecek bağlamında yapılan bir prosedürken; güncel olarak iş başvuruları neticesi değerlendirme aşaması, depozito prosedürleri ve sigorta prosedürleri (bilhassa prim noktasında) gibi alanlarda da kullanılmaya başlanmıştır.

Kredi Derecelendirme Notu Nedir? Nasıl Alınır?

Kredi derecelendirme prosedürü ardından meydana çıkan değerler kredi derecelendirme notunu yansıtmaktadır. Kredi derecelendirme notu lüzum şahıs lüzum şirket lüzumse de ülke bazında karşılık bulabilmektedir. Firma ve şirket bazından derecelendirme notuna değinecek olursak daha evvelce de bahsetmiş olduğumuz üzere bu noktada kredi derecelendirme prosedürünü sağlayan ve detaylı kurumlar söz konusudur. Bu kurum ve kuruluşların haricinde şahıs ve ülke bazında yapılan kredi derecelendirme prosedürelerinin neticesinde da harf sistemine bağlı bir not dokümanı elde edilebilmektedir. Kredi notu noktasında genel bağlamda bir netice elde edecek olursak:

A derecelendirme notu : İlgili öğenin kredi riskinin düşük olduğunu ifade eder.
B derecelendirme notu: İlgili öğenin kredi riskinin orta düzeyde olduğunu ifade eder
C-D derecelendirme notu: İlgili öğenin kredi riskinin yüksek düzeyde olduğunu ifade eder
Kredi derecelendirme notu neticesinde düşük bir not ile karşılaşılması, bireyin borç ödeme yeteneğinin düşük olduğunun bir göstergesidir. Bu halde bireyin almayı planladığı ya da ödemesini gerçekleştirdiği kredi prosedürleri amacıyla yüksek oranda bir faizin uygulanması ya da prosedürün tamamiyle sona erdirilmesi ihtimalleri muhtemeldir.